System operacyjny (ang. operating system, OS) to programowy zestaw instrukcji i narzędzi, które zarządzają zasobami komputera oraz umożliwiają interakcję użytkownika z komputerem. System operacyjny kontroluje działanie sprzętu, zarządza plikami i danymi, oraz umożliwia uruchamianie i wykonywanie aplikacji.
Oto kilka kluczowych informacji na temat systemów operacyjnych:
-
Zarządzanie zasobami: System operacyjny zarządza zasobami komputera, takimi jak procesor, pamięć RAM, dyski twarde, urządzenia wejścia/wyjścia (np. klawiatura, monitor) oraz sieć. Zapewnia kontrolę nad dostępem do zasobów, rozdziela je pomiędzy różne procesy i aplikacje oraz zarządza ich wydajnym wykorzystaniem.
-
Interfejs użytkownika: System operacyjny zapewnia interfejs, który umożliwia użytkownikowi komunikację i interakcję z komputerem. Może to być interfejs tekstowy (np. wiersz poleceń), graficzny (np. pulpit, ikony, menu) lub kombinacja obu. Interfejs użytkownika umożliwia uruchamianie aplikacji, zarządzanie plikami, ustawianie preferencji i wykonywanie innych czynności na komputerze.
-
Zarządzanie plikami: System operacyjny umożliwia organizowanie i zarządzanie plikami na komputerze. Pozwala na tworzenie, kopiowanie, przenoszenie, usuwanie i przeszukiwanie plików oraz folderów. System plików jest strukturą, która określa sposób, w jaki pliki są przechowywane i zorganizowane na dysku.
-
Wykonywanie aplikacji: System operacyjny umożliwia uruchamianie i wykonywanie aplikacji komputerowych. Zapewnia środowisko, w którym aplikacje mogą działać, udostępniając im dostęp do zasobów komputera i obsługując interakcję z innymi aplikacjami.
-
Zarządzanie procesami: System operacyjny zarządza procesami, czyli działającymi programami na komputerze. Kontroluje harmonogramowanie procesów, alokację zasobów, komunikację między procesami i wykonywanie wielozadaniowości, czyli możliwość jednoczesnego wykonywania wielu procesów.
-
Bezpieczeństwo: System operacyjny zapewnia mechanizmy bezpieczeństwa, które chronią komputer i dane użytkownika. Obejmuje to kontrole dostępu, uwierzytelnianie użytkowników, zarządzanie uprawnieniami, zaporę sieciową i ochronę przed złośliwym oprogramowaniem.
Systemy operacyjne są nieodzownymi komponentami komputerów i innych urządzeń elektronicznych. Zapewniają nie tylko kontrolę nad sprzętem, ale również dostarczają środowisko pracy dla użytkowników i aplikacji. Istnieje wiele różnych systemów operacyjnych, takich jak Windows, macOS, Linux, Android, iOS i wiele innych, z których każdy ma swoje własne funkcje, interfejsy i cechy charakterystyczne.